متن عربی حدیث
حَدَّثَنَا حَرَمِيُّ بْنُ حَفْصٍ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ، قَالَ حَدَّثَنَا عُمَارَةُ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو زُرْعَةَ بْنُ عَمْرِو بْنِ جَرِيرٍ، قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ " انْتَدَبَ اللَّهُ لِمَنْ خَرَجَ فِي سَبِيلِهِ لاَ يُخْرِجُهُ إِلاَّ إِيمَانٌ بِي وَتَصْدِيقٌ بِرُسُلِي أَنْ أُرْجِعَهُ بِمَا نَالَ مِنْ أَجْرٍ أَوْ غَنِيمَةٍ، أَوْ أُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ، وَلَوْلاَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي مَا قَعَدْتُ خَلْفَ سَرِيَّةٍ، وَلَوَدِدْتُ أَنِّي أُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ أُحْيَا، ثُمَّ أُقْتَلُ ثُمَّ أُحْيَا، ثُمَّ أُقْتَلُ ".
ترجمه فارسی
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الله جل جلاله برای کسی که در راه او خارج میشود و هیچ انگیزهای جز ایمان به من و تصدیق پیامبرانم او را (از خانه) بیرون نیاورده، ضمانت کرده است که یا او را با اجر و غنیمتی که به دست آورده بازگردانم، و یا (اگر در این راه کشته شود) او را به بهشت وارد کنم. و اگر (این کار) بر امتم سخت و دشوار نبود، هرگز از هیچ گروه جهادی (سریه) عقب نمیماندم و به راستی دوست داشتم که در راه الله کشته شوم، سپس زنده شوم، باز کشته شوم، دوباره زنده شوم و باز هم کشته شوم.»
شرح کوتاه
این حدیث گرانقدر، شامل دو بخش بسیار مهم است: یک ضمانت الهی و یک آرزوی قلبی از جانب رسول خدا صلی الله علیه وسلم.
بخش اول: ضمانت الهی برای مجاهد
پیامبر صلی الله علیه وسلم از یک وعده و ضمانت قطعی از سوی الله جل جلاله خبر میدهند. این ضمانت برای کسی است که "در راه خدا" قدم برمیدارد.
شرط اصلی (اخلاص در نیت): این ضمانت یک شرط اساسی دارد: لاَ يُخْرِجُهُ إِلاَّ إِيمَانٌ بِي وَتَصْدِيقٌ بِرُسُلِي. یعنی تنها انگیزهی فرد باید ایمان خالصانه به الله جل جلاله و باور به فرستادگان او باشد. جهاد برای کسب شهرت، مقام، غنیمت، تعصبات قومی یا هر نیت دیگری، شامل این ضمانت الهی نمیشود.
دو سرانجام نیکو: برای مجاهدی که با نیت خالص حرکت کرده، دو سرانجام متصور است که هر دو پیروزی است:
بازگشت با اجر و غنیمت: اگر زنده بماند، با پاداش عظیم اخروی و همچنین بهرهای مادی (غنیمت) که خداوند برایش مقدر کرده، به خانه باز میگردد.
ورود به بهشت: اگر در این راه به شهادت برسد، پاداش او چیزی جز بهشت ابدی نیست، که این خود بزرگترین پیروزی است. بنابراین، مجاهد مخلص در هر صورت برنده است.
بخش دوم: آرزوی قلبی پیامبر اکرم (ص)
این بخش، اوج علاقه و اشتیاق رسول الله صلی الله علیه وسلم به جهاد و شهادت را به تصویر میکشد.
مهر و شفقت بر امت: ایشان میفرمایند تنها دلیلی که باعث میشود در برخی از جنگها (سریهها) شرکت نکنند، سختی و مشقتی است که ممکن است برای امتشان ایجاد شود. زیرا اگر ایشان در جنگی شرکت میکردند، بر بسیاری از مسلمانان واجب یا بسیار سخت میشد که ایشان را همراهی کنند و این امر، امت را به زحمت میانداخت.
اشتیاق سوزان برای شهادت: جمله پایانی حدیث، یکی از تکاندهندهترین تعابیر در فضیلت شهادت است. پیامبر صلی الله علیه وسلم، بزرگترین مخلوق خداوند که بالاترین جایگاه را در بهشت دارند، آرزو میکنند که ای کاش میتوانستند بارها و بارها در راه خدا کشته شوند و دوباره زنده شوند تا طعم شیرین شهادت را بچشند. این آرزو، نشاندهنده مقام فوقالعاده رفیع و کرامتی است که شهید نزد خداوند دارد.
پیام و نتیجه حدیث
فضیلت جهاد خالصانه: این حدیث، جایگاه والای جهاد در راه خدا را زمانی که با نیت پاک و خالص همراه باشد، به روشنی بیان میکند.
محور بودن نیت: بار دیگر تأکید میشود که ملاک قبولی اعمال و بزرگی پاداش آنها، اخلاص و نیت الهی است.
مقام بینظیر شهادت: آرزوی پیامبر صلی الله علیه وسلم برای شهادت مکرر، بزرگترین گواه بر فضیلت و جایگاه بیهمتای شهید در اسلام است. شهادت، یک مرگ عادی نیست، بلکه اوج عزت و کامیابی است.
شفقت بیکران پیامبر (ص): این حدیث به زیبایی، اوج محبت و دلسوزی رسول الله صلی الله علیه وسلم برای امتشان را نشان میدهد، به گونهای که آسایش امت را بر بزرگترین آرزوی قلبی خود مقدم میدارند.
مجاهد مخلص هرگز بازنده نیست: این حدیث به مؤمنان این اطمینان را میدهد که اگر با نیت درست در راه خدا قدم بردارند، در هر صورت پیروز هستند؛ چه با غلبه در دنیا و چه با رسیدن به شهادت و بهشت در آخرت.
منبع: کتاب صحیح بخاری ، باب الایمان , حدیث شماره 29
دیدگاهتان را بنویسید