حدیث 55 باب الایمان، صحیح بخاری

حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ، قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ أَخْبَرَنِي عَدِيُّ بْنُ ثَابِتٍ، قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ يَزِيدَ، عَنْ أَبِي مَسْعُودٍ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ إِذَا أَنْفَقَ الرَّجُلُ عَلَى أَهْلِهِ يَحْتَسِبُهَا فَهُوَ لَهُ صَدَقَةٌ ‏"‏‏.‏

از صحابی بزرگوار، حضرت ابو مسعود انصاری رضی الله عنه روایت شده است که پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم فرمودند:
"هرگاه مردی برای خانواده‌اش به نیت کسب پاداش از الله (جل جلاله) خرج کند، آن خرج برای او صدقه محسوب می‌شود."

این حدیث کوتاه اما پرمعنا، یک اصل بسیار زیبا را به ما آموزش می‌دهد. تأمین مخارج خانواده (همسر، فرزندان و والدین) وظیفه‌ای است که بر عهده مرد خانواده قرار دارد. اما دین اسلام به همین وظیفه نیز رنگ و بوی عبادت و پاداش اخروی بخشیده است.

إِذَا أَنْفَقَ الرَّجُلُ عَلَى أَهْلِهِ (هرگاه مردی برای خانواده‌اش خرج کند): منظور از "انفاق" یا خرج کردن، تمام هزینه‌های متعارف زندگی است؛ مانند تهیه خوراک، پوشاک، مسکن، هزینه‌های تحصیل و درمان و... .

يَحْتَسِبُهَا (به نیت کسب پاداش از الله): این کلمه، کلید اصلی فهم این حدیث است. "احتساب" در اینجا به این معناست که فرد این کار را فقط به عنوان یک وظیفه خشک و خالی یا از روی اجبار انجام ندهد، بلکه آن را برای رضای الله جل جلاله و به امید دریافت اجر و پاداش از او انجام دهد. یعنی در قلبش این نیت را داشته باشد که با این عمل، در حال اطاعت از دستور پروردگارش است.

فَهُوَ لَهُ صَدَقَةٌ (پس برای او صدقه است): نتیجه این نیت خالص، شگفت‌انگیز است. همان پولی که فرد برای خرید نان، میوه، لباس و سایر مایحتاج خانواده‌اش خرج می‌کند، همان پاداشی را برایش به همراه دارد که اگر آن پول را به یک فقیر در راه خدا صدقه می‌داد، دریافت می‌کرد. این لطف و کرم بزرگ خداوند جل جلاله را نشان می‌دهد که حتی وظایف روزمره ما را نیز می‌تواند به عبادت تبدیل کند.