حدیث 49 باب الایمان، صحیح بخاری

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، عَنْ حُمَيْدٍ، عَنْ أَنَسٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ يُخْبِرُ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ، فَتَلاَحَى رَجُلاَنِ مِنَ الْمُسْلِمِينَ فَقَالَ ‏ "‏ إِنِّي خَرَجْتُ لأُخْبِرَكُمْ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ، وَإِنَّهُ تَلاَحَى فُلاَنٌ وَفُلاَنٌ فَرُفِعَتْ وَعَسَى أَنْ يَكُونَ خَيْرًا لَكُمُ الْتَمِسُوهَا فِي السَّبْعِ وَالتِّسْعِ وَالْخَمْسِ ‏"‏‏.‏

از عبادة بن صامت رضی الله عنه روایت شده است:
رسول الله صلی الله علیه وسلم (از خانه) بیرون آمدند تا مردم را از (تاریخ دقیقِ) شب قدر باخبر سازند. در این هنگام، دو مرد از مسلمانان با یکدیگر به مشاجره و نزاع پرداختند. پس ایشان فرمودند:
«من بیرون آمدم تا شما را از شب قدر باخبر کنم، اما فلانی و فلانی با هم مشاجره کردند و در نتیجه، (علم دقیق آن) از میان برداشته شد. و شاید این (مخفی ماندن) برای شما بهتر باشد. آن را در (شب‌های) بیست و هفتم، و بیست و نهم، و بیست و پنجم (ماه رمضان) جستجو کنید.»

این حدیث، ضمن بیان فضیلت شب قدر، حاوی نکات تربیتی بسیار مهمی است.

شومی گناه و تفرقه: پیامبر صلی الله علیه وسلم با وحی الهی، قصد داشتند تا نعمت بزرگی را به امت خود هدیه دهند و تاریخ دقیق شب قدر را مشخص کنند. اما نزاع و درگیری لفظی میان تنها دو نفر از مسلمانان، باعث شد این خیر بزرگ از تمام امت گرفته شود. این اتفاق به وضوح نشان می‌دهد که گناهان، به ویژه گناهانی مانند نزاع، کینه و تفرقه که وحدت جامعه اسلامی را خدشه‌دار می‌کند، چقدر شوم هستند و می‌توانند سبب محرومیت از برکات و نعمات الهی شوند.

خیر نهفته در تقدیر الهی: با وجود اینکه مخفی ماندن شب قدر در ظاهر یک محرومیت به نظر می‌رسید، پیامبر صلی الله علیه وسلم با دیدی مثبت به ماجرا نگریسته و می‌فرمایند: «وَعَسَى أَنْ يَكُونَ خَيْرًا لَكُمُ» (شاید برایتان بهتر باشد). حکمت و خیر این اتفاق در این بود که اگر مسلمانان شب قدر را به طور دقیق می‌دانستند، ممکن بود تنها همان یک شب را به عبادت بپردازند و از شب‌های دیگر غافل شوند. اما اکنون که این شب مخفی است، مؤمنانِ مشتاق، برای درک فضیلت آن، در تمام شب‌های دهه آخر رمضان، به ویژه شب‌های فرد، به عبادت و تلاش می‌پردازند و در نتیجه، به اجر و پاداش بسیار بیشتری دست پیدا می‌کنند. پس این اتفاق، سبب تلاش و مجاهدت بیشتر امت شد.

راهنمایی برای جستجو: پس از برداشته شدن علم دقیق شب قدر، پیامبر صلی الله علیه وسلم امت را راهنمایی کردند که آن را در کدام شب‌ها بیشتر جستجو کنند و فرمودند آن را در شب‌های ۲۵، ۲۷ و ۲۹ رمضان جستجو کنید که این شب‌ها از محتمل‌ترین گزینه‌ها برای شب قدر هستند.