حدیث 35 باب الایمان، صحیح بخاری

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ مَنْ يَقُمْ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ ‏"‏‏.‏

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «هر کس شب قدر را با ایمان و به امید کسب پاداش (الهی)، به عبادت بایستد، گناهان گذشته‌اش بخشیده می‌شود.»

این حدیث کوتاه، یکی از بزرگترین بشارت‌ها و مشوق‌های دین اسلام برای عبادت در ماه مبارک رمضان، به ویژه در شب قدر، است.

شب قدر (لَیْلَةُ الْقَدْرِ): این شب، برترین و مبارک‌ترین شب سال است. شبی است که قرآن کریم در آن نازل شده و عبادت در آن، برتر از عبادت در هزار ماه است. این شب در یکی از شب‌های فردِ دهه آخر ماه رمضان قرار دارد.
قیام (مَنْ يَقُمْ): کلمه "یَقُمْ" از "قیام" به معنای "ایستادن" است. در اصطلاح دینی، به معنای زنده نگه داشتن شب با انواع عبادات است. این عبادت در درجه اول شامل نمازهای نافله (مانند تراویح و تهجد) می‌شود، اما تلاوت قرآن، ذکر و یاد الله جل جلاله، دعا و طلب مغفرت را نیز در بر می‌گیرد.
دو شرط اساسی (إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا): این بخش، قلب حدیث و کلید رسیدن به پاداش آن است. پیامبر صلی الله علیه وسلم دو شرط مهم را برای این بخشش بزرگ تعیین کرده‌اند:
ایماناً (با ایمان): یعنی این عبادت باید از روی ایمان قلبی و باور یقینی به الله جل جلاله، به حقانیت وعده‌های او و به عظمت و فضیلت شب قدر انجام شود. این عبادت نباید از روی عادت یا تظاهر باشد، بلکه باید برخاسته از ایمانی زنده و فعال باشد.
احتساباً (به امید پاداش الهی): یعنی نیت و انگیزه فرد از این عبادت، فقط و فقط کسب رضایت و پاداش از جانب الله جل جلاله باشد. او این عمل را برای هیچ هدف دنیوی، ریا و خودنمایی یا خوشایند دیگران انجام ندهد، بلکه خالصانه آن را در نامه اعمال خود برای روز قیامت "حساب" کند.
پاداش (غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ): پاداش کسی که با این دو شرط، شب قدر را زنده بدارد، فوق‌العاده است: «تمام گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود.» به گفته اکثر علما، این آمرزش شامل گناهان صغیره (کوچک) می‌شود و گناهان کبیره (بزرگ) نیازمند توبه نصوح و خالصانه هستند. البته، توفیق عبادت خالصانه در چنین شبی، خود بهترین فرصت برای توبه از تمام گناهان و بازگشت کامل به سوی الله جل جلاله است.