حدیث 23 باب الایمان، صحیح بخاری

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ، قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ، عَنْ صَالِحٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَبِي أُمَامَةَ بْنِ سَهْلٍ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ، يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏"‏ بَيْنَا أَنَا نَائِمٌ رَأَيْتُ النَّاسَ يُعْرَضُونَ عَلَىَّ، وَعَلَيْهِمْ قُمُصٌ مِنْهَا مَا يَبْلُغُ الثُّدِيَّ، وَمِنْهَا مَا دُونَ ذَلِكَ، وَعُرِضَ عَلَىَّ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ وَعَلَيْهِ قَمِيصٌ يَجُرُّهُ ‏"‏‏.‏ قَالُوا فَمَا أَوَّلْتَ ذَلِكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ ‏"‏ الدِّينَ ‏"‏‏.‏

از ابوسعید خدری (رضی الله عنه) روایت است که می‌گوید، رسول خدا (صلی الله علیه وسلم) فرمودند:

«در حالی که خواب بودم، دیدم که مردم را بر من عرضه می‌کنند در حالی که پیراهن‌هایی بر تن داشتند. برخی از آن پیراهن‌ها تا سینه‌ها می‌رسید و برخی کوتاه‌تر از آن بود. و عمر بن خطاب بر من عرضه شد در حالی که پیراهنی (چنان بلند) بر تن داشت که آن را بر روی زمین می‌کشید.»

(اصحاب) عرض کردند: «ای رسول خدا! آن را به چه چیزی تعبیر کردید؟»

ایشان فرمودند: «به دین.»

این حدیث از طریق یک رؤیا و تعبیر آن، حقیقتی معنوی را برای ما آشکار می‌کند.

۱. رؤیای انبیاء، وحی است:
اولین نکته این است که خواب و رؤیای پیامبران (علیهم السلام) با خواب افراد عادی متفاوت است. رؤیای آنان، نوعی از وحی الهی، و همواره صادق و حق است و حامل پیام‌های مهمی می‌باشد.

۲. نمادشناسی رؤیا:
در این رؤیا، هر جزء نماد یک معنای خاص است:

مردم و پیراهن‌هایشان: مردم عرضه شده، نماد امت اسلامی هستند و "پیراهن" (قمیص)، نماد "دین" و "ایمان" آنهاست.
اندازه پیراهن: اندازه پیراهن، نشان‌دهنده درجه و قوت دین و ایمان هر شخص است. پیراهن، بدن را می‌پوشاند و محافظت می‌کند؛ دین نیز روح انسان را از زشتی گناهان و جهل می‌پوشاند و محافظت می‌کند.
پیراهن کوتاه (تا سینه یا کوتاه‌تر): این نماد افرادی است که ایمانشان ضعیف یا ناقص است. دین، تمام وجود آنها را نپوشانده و به همین دلیل، در برابر گناه و لغزش آسیب‌پذیرتر هستند. هر چه پیراهن کوتاه‌تر، ایمان ضعیف‌تر.
پیراهن بلند عمر بن خطاب (که بر زمین کشیده می‌شود): این تصویر، یک نماد بسیار قدرتمند است. پیراهن عمر (رضی الله عنه) نه تنها تمام وجود او را پوشانده، بلکه آنقدر بلند است که اضافه آن بر روی زمین کشیده می‌شود.
۳. تعبیر پیامبر (صلی الله علیه وسلم): "الدِّينَ"

کلید فهم رؤیا: اصحاب با هوشمندی فهمیدند که این رؤیا یک معنای باطنی دارد و از خود پیامبر (صلی الله علیه وسلم) که بهترین تعبیرکننده بود، معنای آن را پرسیدند.
پاسخ ایشان "الدین" (دین) بود. این پاسخ، تمام نمادها را برای ما معنا می‌کند: بلندی پیراهن، نماد قوت دینداری، کثرت اعمال صالحه، و عمق ایمان و تقواست.
۴. فضیلت آشکار عمر بن خطاب (رضی الله عنه):

این حدیث، یکی از بزرگترین دلایل بر فضیلت، قدرت ایمان و جایگاه والای عمر بن خطاب (رضی الله عنه) در اسلام است.
پیراهن بلند او نشان می‌دهد که دین و ایمان، تمام وجود او را در بر گرفته بود و ایمان او به قدری قوی و اعمال نیکش به قدری زیاد بود که از حد معمول فراتر رفته و "سرریز" کرده بود. این نماد کمال دینداری، علم عمیق، و صلابت و استواری بی‌نظیر او در راه حق است.